Cumalıkızık, Osmanlı dönemine ait gelenekleri, mimarisi ve zanaatlarıyla dikkat çeken tarihi bir köydür. Bursa'nın eteklerinde, yemyeşil doğası ve özgün yapılarıyla öne çıkar. Ziyaretçilerine tarihi bir yolculuk sunan köy, Osmanlı kültürünün izlerini taşıyan eşsiz bir örnektir. Geçmişten günümüze kadar ulaşan yapıları, yerel halkın yaşam tarzı ve kültürel etkinlikleriyle dolup taşar. Bu köyde yürüyüş yaparken, zamanın durduğunu hissedersin. Sıra dışı atmosfer, içinde bulunduğunuz yeri büyülü bir mekâna dönüştürür. Her köşede karşılaşacağınız detaylar, birer hikaye anlatır. Göz alıcı doğal güzellikleri ile göz dolduran bu yer, hem tarih hem de kültür arayanlara ilham kaynağı olur.
Cumalıkızık, Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinin sergilendiği bir köydür. Yüzyıllardır süregelen geleneksel yapı tarzı, köyün sokaklarına hâkim olmuştur. Taş, ahşap ve kerpiç malzemelerin ustaca kullanımı, göz alıcı görüntüler oluşturur. Her bir ev, farklı mimari özellikler taşır. Genellikle iki katlı olan bu yapılar, geniş avlularla çevrili ve çıkmalarla süslenmiştir. Evlerin önünde yer alan taşlarla döşenmiş sokaklar, köyün özel bir havasını yaratır. Ziyaretçilerin gözünden kaçmayan bu detaylar, köyün tarihini yansıtır.
Bir diğer dikkat çekici özellik ise, köydeki çiçeklerle bezeli bahçeler ve ağaçlar ile çevrili alanlardır. Bu alanlar, sadece görsel bir şölen değil, aynı zamanda toprağın bereketini simgeler. Köydeki evlerin genellikle küçük ama kullanışlı olması, komşuluk ilişkilerini güçlendirir. İkili yaşam pratikleri, sosyal dayanışmayı artırır. Her köy sabahı, geleneksel bir yaşam tarzının devam ettiğini gösterir. Bu sebeple Cumalıkızık, Osmanlı mimarisinin en çarpıcı örneklerini sunar ve ziyaretçilerine farklı bir deneyim yaşatır.
Cumalıkızık, sadece tarihi yapılarıyla değil, el sanatları ve zanaatlarıyla da ünlüdür. Köydeki zanaatkarlar, geleneksel yöntemlerle çeşitli ürünler üretirler. Yöresel el işçiliği, bölge kültürünün önemli bir parçasıdır. Ahşap oymacılığı, geleneksel dokumacılık ve çömlekçilik gibi zanaat dalları, burada yaşayanların geçim kaynaklarının başında gelir. Bu zanaatların her biri, yerel halkın yeteneklerini ve kültürel mirasını gözler önüne serer.
Köydeki ustalar, sahip oldukları bilgiyi nesilden nesile aktararak el sanatlarını yaşatır. Özellikle Cumalıkızık’ın çömlekleri, hem estetik hem de işlevsellik açısından dikkat çeker. Hayatın her alanında kullanılan geleneksel eşyalar, köyün ruhunu yansıtır. Yıllar boyunca doğal malzemelerin kullanımı, çevreyle uyumlu bir yaşam alanı oluşturur. Ziyaretçiler, köydeki atölyelere uğrayarak bu sanatları yerinde görme fırsatı bulurlar. Böylelikle, geçmişin izlerini günümüzde daha yakından tanıma olanağına sahip olurlar.
Cumalıkızık, yıl boyunca çeşitli kültürel etkinliklere ev sahipliği yapar. Yerel halk, geleneklerini yaşatmak amacıyla festivaller düzenler. Bu etkinlikler, hem yöre halkının bir araya gelmesine hem de turistlerin ilgisini çekmesine katkı sağlar. Özellikle yaz aylarında düzenlenen etkinlikler, köyün canlılığını artırır. Canlı müzik dinletileri, dans gösterileri ve sergiler, yerel kültürü yansıtan aktiviteler arasında yer alır.
Bir başka önemli etkinlik ise, yöresel yemek festivalidir. Bu festivalde, köyün geleneksel tarifleri ziyaretçilere sunulur. Yerel şeflerin elinden çıkan leziz yemekler, katılımcıların damaklarını şenlendirir. Bu tür etkinlikler, Cumalıkızık’ın kültürel zenginliğini ortaya koyar. Geleneksel danslar ve müzik eşliğinde kutlanan bayramlar, köyün ruhunu canlı tutar. Her festival, katılımcılara unutulmaz anılar kazandırır ve köyün sosyal dokusunu güçlendirir.
Cumalıkızık, doğal güzellikleriyle büyüleyici bir manzaraya sahiptir. Yeşillikler içerisinde yer alan bu köy, Aladağlar’ın eteklerinde konumlanır. Doğa yürüyüşleri için ideal bir atmosfer sunar. Ziyaretçilerin huzur bulması için pek çok doğal alan ve park mevcuttur. Göz alıcı dağ manzarası, her mevsim değişen doğasıyla beraber, her yürüyüşte ayrı bir güzellik sunar. Bahar aylarında açan çiçekler ve ağaçlar, manzarayı daha da renkli hale getirir.
Köyün doğal güzellikleri, aynı zamanda fotoğrafçılar için vazgeçilmez bir yer haline getirir. Gün doğumu ve gün batımı manzaraları, olağanüstü kareler elde etmek için harika fırsatlar sunar. Temiz hava ve sessizlik, insanların ruhunu canlandırır. Ziyaretçiler, doğal güzellikler içerisinde kaybolurken, stresli şehir hayatını geride bırakma imkanı bulur. Hem dinlenmek hem de doğanın tadını çıkarmak isteyenler, Cumalıkızık’ı tercih ederler.